"Kto chce rządzić ludźmi nie powinien ich gnać przed sobą,
lecz sprawić żeby podążali za nim"
Monteskiusz
                                                                                 

Współczesny samorząd terytorialny ma swą genezę w historii administracji publicznej kształtowanej w Polsce  na przestrzeni wieków.  Niezależnie  od  sytuacji politycznej dla mieszkańca najważniejszy był ten kto był  najbliżej – sołtys, wójt czy naczelnik czyli ten,  kto potrafił rozwiązać jego przyziemne problemy.  

 

Jak wynika z zachowanych po dziś dzień ksiąg  protokołów z posiedzeń rady  gminnej  na przełomie XIX i XX wieku  Ujsoły liczyły  aż 11 tysięcy mieszkańców. Istniejąca wówczas Rada Gminna  podejmowała  decyzje mające na celu uregulowanie bieżącego życia mieszkańców.  I tak głowy radnym zaprzątało między innymi: powołanie straży ogniowej, budowa szkoły, na którą zaciągnięto kredyt w Raiffeisen Banku , wydawanie zezwoleń na wyszynk alkoholi czy też ustalenia wynagrodzenia za dzwonienie w kościele.  Natomiast wielokrotnie poruszana  na zebraniach Rady sprawa sprowadzenia płatnej akuszerki  nie znalazła uznania  w oczach ówczesnych rajców. 

 

Po II wojnie światowej na ziemiach polskich powrócono do przedwojennego  podziału administracyjnego , powołano  województwa, powiaty ziemskie i miejskie  oraz  gromady. W latach  50-tych i 60-tych namiastką samorządu były gromady  w Złatnej, Soblówce, Glince i Ujsołach, na czele których stali sołtysi. Władzę sprawowały  natomiast organy kolegialne którymi były wówczas gromadzkie, a potem gminne rady narodowe – niesamorządne, gdyż podlegały swoim powiatowym odpowiednikom.

Na przestrzeni ponad stu lat wielu ludzi oddało cząstkę swego życia na rzecz  rozwoju gminy Ujsoły. Każdy z nich działał w różnych uwarunkowaniach politycznych, gospodarczych i społecznych, mimo to każdy pracował jak potrafił najlepiej.  To co dziś wydaje się banalne –  choćby  zwykłe włączenie światła czy wystukanie numeru na klawiaturze telefonu okupione było wieloletnimi staraniami.  

Warto przybliżyć  postaci, które  dzięki swej pracy i zaangażowaniu wpłynęły na bieg historii gminy Ujsoły i  zaskarbiły sobie szacunek jej mieszkańców.

 

W latach 1959-1965 przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej w Ujsołach  był Ludwik Wolny, a w latach następnych – aż do 1972 roku – Czesław Neumann.

 

 

                                                              

                                † Ludwik  Wolny                                                  †Czesław Neumann

 

W owym czasie przed władzami gminnymi stały trudne zadania. Jak  dowiadujemy się z zachowanych protokołów posiedzeń rady w tym okresie między innymi  :

  • prowadzono elektryfikację Złatnej i Soblówki  (1964) i Młodej Hory (1970)
  • poszerzono drogę do Soblówki na odcinku 1 km, przy czym  ludność miejscowa przepracowała przy tej inwestycji 326 dniówek pieszych i 58 konnych,
  • zabudowano basen przy szkole w Złatnej,
  • zbudowano drogi bitumiczne do  Złatnej i Glinki,
  • wydatnie wspierano ale i kontrolowano działalność kółka rolniczego,
  • utworzono świetlice środowiskowe (kluby) w Glince, Złatnej i Soblówce
  • analizowano braki w zaopatrzeniu w podstawowe  produkty żywnościowe
  • utworzono Międzyzakładowy Dom Kultury w budynku przy tartaku (1970)

Końcówka lat 60-tych to okres intensywnych starań o budowę domu gromadzkiego, w którym mogłyby znaleźć siedzibę biura Rady (dziś Urząd Gminy), urząd pocztowo telekomunikacyjny (poczta) oraz kasa oszczędnościowa (dziś Bank Spółdzielczy).  Pomimo wielu kłopotów, braku  zarówno pieniędzy jak i materiałów budowlanych, starania te zakończyły się sukcesem i w roku 1972 oddano do użytku  budynek gromadzki  będący  do dziś siedzibą urzędu gminy.

Reforma administracyjna przeprowadzona w roku 1972 ostatecznie zlikwidowała gromady , a powołała gminy z jednoosobowym  organem  - naczelnikiem. 

W dniu 1 stycznia 1973 roku powołano Gminę Ujsoły  w obecnym kształcie , a  jej pierwszym naczelnikiem został Mieczysław Urbańczyk.

   †Mieczysław Urbańczyk

 

Nowy naczelnik  skoncentrował swoją działalność na   turystyce jako tej dziedzinie, która  miała stać się motorem  napędowym dla rozwoju gminy.

Jego staraniem na Rycerzowej i Krawcowym Wierchu zbudowano istniejące do dziś bacówki PTTK, utworzono Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego, zachęcono wielu mieszkańców do  tworzenia kwater prywatnych dla turystów. Wraz z ich dużym napływem , rozwijała się baza noclegowa oraz gastronomiczna.  W roku 1978 Mieczysław Urbańczyk doprowadził do  objęcia gminy Ujsoły – jako pierwszej w Polsce - patronatem PTTK, co  dawało szansę na dalszy rozwój turystyki.

W tym okresie Gmina Ujsoły  stała się miejscem wielu dużych imprez kulturalnych (Żywieckie Gody, Konkurs kapel i śpiewaków ludowych, Bratanie serc góralskich w ramach Festiwalu Górali Polskich)  oraz  turystycznych.  Z inicjatywy  Mieczysława Urbańczyka w roku 1979 odbyła się pierwsza impreza  folklorystyczna Wawrzyńcowe Hudy,  która do dziś jest wizytówką kulturalną gminy Ujsoły. Naczelnik  Urbańczyk  sprawił, że o Ujsołach  wówczas mówiono i pisano dużo i dobrze.

W roku 1981 na stanowisko naczelnika gminy powołano Franciszka Kotrysa.  

 

                                                                   

                                                                        Franciszek Kotrys

 

Jego działalność przypadła na trudny czas stanu wojennego. Mimo to lata osiemdziesiąte  zapisały się   w pamięci mieszkańców między innymi dzięki:

  • oddaniu do użytku przekaźnika na Kubiesówce, dzięki czemu  mieszkańcy mogli odbierać program TV (1981r.)
  • uruchomieniu  wielu ujęć grawitacyjnych  dzięki czemu  wiele gospodarstw domowych zaopatrzono w wodę,
  • budowie dróg lokalnych (między innymi Szymonów i Długi Groń),
  • rozpoczęciu budowy remizy Ochotniczej Straży Pożarnej w Ujsołach (1986r.).

 

W 1989 roku w wyniku przemian ustrojowych będących następstwem ustaleń poczynionych przy „okrągłym stole” przeprowadzono wybory do rad gmin. Na czele gmin jak przed wieloma laty  stanęli ponownie  wójtowie  wybierani przez rady gmin.

W wyniku tych wyborów  w 1990 roku pierwszym wójtem  został Józef  Sadłek.

                                   

                                                                            Józef Sadłek

 

Pomimo, że urząd swój sprawował  tylko rok wraz z nową radą  kontynuował prace rozpoczęte przez poprzedników. W tym okresie:

  • kontynuowano prace przy budowę remizy OSP w Ujsołach
  • kontynuowano budowę dróg lokalnych
  • w urzędzie gminy pojawił się pierwszy komputer

Przede wszystkim jednak powołano społeczny komitet do spraw  telefonizacji gminy, który  działał na rzecz instalacji na terenie całej gminy światłowodów oraz uruchomienia automatycznej centrali telefonicznej.

           

W roku 1991 Rada Gminy w Ujsołach  dokonała wyboru nowego Wójta – został nim Franciszek Kruczyński. 

                                                                      
                                                                        Franciszek Kruczyński

Przed wójtem stanęły zupełnie nowe zadania.  Czas ten to okres wielkich zmian ustrojowych, które pociągały za sobą zmianę przepisów w prawie wszystkich dziedzinach życia publicznego. Nowe władze musiały zmierzyć się z zupełnie   nowymi problemami, wśród których największym była ochrona środowiska. W roku 1993 rozpoczęto prace kanalizacyjne oraz budowę oczyszczalni ścieków  w Ujsołach, a następnie w Glince. Jednocześnie kontynuowano  rozpoczęte przez poprzedników inwestycje:

  • budowa remizy OSP w Ujsołach, którą oddano do użytku w roku 1993
  • uruchomienie automatycznych połączeń telefonicznych (1994)
  • rozbudowę szkoły podstawowej w Soblówce

oraz nowe, między innymi:

  • rozbudowę szkoły podstawowej w Ujsołach (1994)
  • odbudowę dróg i mostów po powodziach, które nawiedziły gminę w latach 1996-1997,
  • rozbudowę remizy OSP w Złatnej

Wraz ze zmianami politycznymi pojawił się korzystny klimat dla współpracy międzynarodowej. Gmina przystąpiła do  Związku Gmin Polsko-Słowackich, w ramach którego wójt  Franciszek Kruczyński  prowadził intensywne i skuteczne starania  na rzecz , najpierw budowy drogi  do granicy , a następnie  na rzecz otwarcia polsko-słowackiego  przejścia granicznego  w Glince.  Budowę drogi  rozpoczęto w roku 1997, a przejście graniczne otwarte zostało w roku 2001.

W  lipcu 2000  roku  Rada Gminy w Ujsołach dokonała wyboru Tadeusza Piętki  na stanowisko Wójta Gminy. Tadeusz Piętka   wygrał również pierwsze bezpośrednie  wybory  które miały miejsce w roku 2002.   

Tadeusz Piętka

Pierwszym trudnym zadaniem czekającym na Wójta była modernizacja szkoły podstawowej w Ujsołach, którą zakończono w roku 2003.  W tym okresie w związku z przystąpieniem Polski do UE  pojawiła się możliwość aplikowania o fundusze unijne. Ostatnie 10 lat to okres wielu inwestycji w różnych dziedzinach sfery publicznej. Udało się między innymi zrealizować następujące przedsiewzięcia:

  • przebudowa „Organistówki” w Ujsołach na cele biblioteki publicznej,
  • budowa hali sportowej przy szkole podstawowej i gimnazjum w Ujsołach,
  • przebudowa izby regionalnej „Gronicek” w Glince
  • budowa przedszkola w Ujsołach
  • budowa ogólnodostepnego placu zabaw przy przedszkolu w Ujsołach
  • budowa amfiteatru w miejsce letniej estrady
  • budowa boiska sportowego w Złatnej
  • zagospodarowanie turystyczne kamieniołomu w Glince
  • przebudowa remizy OSP w Złatnej na cele Wielofunkcyjnego Domu Społeczności Lokalnej
  • budowa i modernizacja dróg lokalnych
  •  ? cdn...