KOŚCIÓŁ PARAFIALNY W UJSOŁACH

Działania na rzecz budowy w Ujsołach kościoła oraz utworzenia parafii  podjęto już  około roku 1911 , o czym świadczy korespondencja kierowana wówczas  do  Konsystorza Diecezji Krakowskiej. W marcu 1913 roku poświęcono plac pod budowę kościoła , a w roku 1922   Biskup Krakowski Ks. Adam Sapieha dokonuje poświęcenia kamienia  węgielnego.   Trwały już wtedy prace budowlane przerwane w roku 1925 z powodu braku środków finansowych.  W roku 1927 odprawiono już w kościele tradycyjną „pasterkę”.  W dniu 30 czerwca 1963 roku  Ksiądz Biskup Juliusz Groblicki dokonał konsekracji kościoła

 

 

HUTA SZKŁA W ZŁATNEJ  - KILKA SŁÓW O HISTORII

  Hutę szkła  w Złatnej budowano w latach   1815 - 1819 . Jej założycielem był Andrzej Wielopolski.. Zakład hutniczy w Złatnej zlokalizowany został na prawym brzegu potoku  By-stra. Miejsce to zwane do dziś Hutą spełniało wymogi lokalizacji, do których zaliczyć należy istnienie odpowiednich zasobów drzewa bukowego, czystej wody i gruboziarnistego piaskowca. Pod kierownictwem sprowadzonych z Czech i Moraw fachowców powstały tu w krótkim czasie 2 piece hutnicze, budynek główny o wymiarach 30 x 15 m, tartak, duży dom parterowy, 5 domków dla robotników i potrzebne dla przywozu surowca i wywozu gotowych wyrobów drogi. Proste roboty budowlane, transport surowca i drewna opałowego powierzono miejscowym chłopom w ramach pańszczyzny. Produkowano tu naczynia szklane i szkło okienne zbywane w Galicji, na Śląsku i na Węgrzech.

W piecach hutniczych opalanych węglem drzewnym uzyskiwano temperaturę 900 stopni C. Na skutek przetrzebienia lasów i niskiej opłacalności produkcji zakład został zlikwidowany w latach 1871 - 1875.

Ostatnim zarządzającym huta  była Anda Koln, która to funkcję objęła po  po swym zmarłym mężu. Borykała się z trudnościami w pozyskiwaniu drewna i zbytem produkowanych wyrobów. Po sprzedaży dóbr przez Andrzeja  Wielopolskiego zarządca arcyksiążęcy nowych właścicieli Habsburgów -  Schultz zabronił wycinki drzew bukowych w tym rejonie. Trudności te doprowadziły do likwidacji huty. Anda Koln część rzeczy wyprzedała, a część wywiozła i wraz z hutnikami  wyjechała ze Złatnej. . Wśród mieszkańców  pozostało po niej dobre wspomnienie. Nazywali ją „panią mamą” gdyż zawsze służyła dobrą radą i pomocą.
Po zlikwidowanej hucie zachowały się nieliczne pamiątki: fragmenty pieców hutniczych, dzwon w kapliczce na Sporowym Polu, przy pomocy którego wzywano robotników do pracy i modlitwy, kamienny krzyż z figurą kobiecą w pobliżu gajówki, postawiony w 1833 r. dla uczczenia pamięci Józefa i Feliksa Göttlicherów i Jerzego Frenzela - pracowników huty. W kościele parafialnym w Ujsołach zachował się kielich, w kościele w Zwardoniu „pająk”, a w Muzeum w Żywcu karafka. Miejsce dawnej karczmy gdzie czescy robotnicy popijali piwo nazywa się Kuflówką, a nazwiska do dziś w Złatnej funkcjonujące takie jak  Kotulek i Hubka są pochodzenia czeskiego.

 

 

 

LEŚNICZÓWKA W ZŁATNEJ –  TZW. „STARY DWÓR”

Satry dwór w Żłatnej wybudowany został w roku 1853 według projektu K.Pietschki. Wykonany jest z drewna modrzewiowego na kamiennej podmurówce. Budynek zachowuje stare elementy architektury regionalnej.  Budynek służył  Zarządowi Lasów Dóbr  Żywieckich  , obecnie pełni funkcje leśniczówki.